Nowy cmentarz żydowski w Sanoku

Liczba głosów 0

Piękny cmentarz

Liczba internautów, którzy uznali ten cmentarz za jeden z najpiękniejszych polskich cmentarzy wynosi 0. Jeśli Ty również uważasz, że to jeden z najpięknijszych polskich cmentarzy wybierz przycisk Piękny cmentarz i oddaj swój głos. Ranking polskich cmentarzy według liczby głosów jest prezentowany w zakłądce Polskie cmentarze. Zaznacz poniższą opcję jeśli uważasz, że ten cmentarz jest jednym z najpiękniejszych polskich cmentarzy. Twój głos wpłynie na pozycję cmentarza w rankingu najpiękniejszych polskich cmentarzy prezentowanym na stronie. Zamknij

Nowy cmentarz żydowski w Sanoku - położony jest w dzielnicy Śródmieście w obrębie ulic Kiczury i Głogowej.

Jest to jeden z dwóch, obok starego cmentarza żydowskiego, cmentarz żydowski w tym mieście.

Został założony w XIX wieku (dokładna data nie jest znana), zajmuje powierzchnię 1,67 ha, na której zachowało się około 50 nagrobków z XIX i XX wieku z napisami w języku hebrajskim i niemieckim. W 1906 przy cmentarzu powstał dom przedpogrzebowy, w latach 30. obszar kirkutu został powiększony.

W okresie II Rzeczypospolitej obok cmentarza działała cegielnia parowa.

Po wybuchu II wojny światowej i wkroczeniu Niemców do Sanoka, w dniu 27 października 1939 okupanci dokonali na cmentarzu egzekucji pierwszych więźniów ''de facto'' pochodzących z sanockiego więzienia. Egzekucje na osadzonych z sanockiego więzienia, dokonywane na terenie cmentarza, były kontynuowane także w późniejszych latach okupacji niemieckiej, ze szczególnym ich wzmożeniem na przełomie 1942/1943. W latach 1942-1943 nagrobkami z sanockich kirkutów wybrukowano kilkanaście śródmiejskich ulic w Sanoku oraz drogę do Trepczy. Od 1942 roku cmentarz był również miejscem, gdzie odbywały się egzekucje ludności. Według różnych źródeł w tym miejscu śmierć poniosło ok. 500 osób lub ponad 630. Wśród rozstrzelanych byli członkowie sanockiego Judenratu. Ofiarami straceń zostali także sędzia Sądu Okręgowego w Sanoku, dr Stanisław Fried, jego żona, syn Adam i córka Anna.

Ostatni pochówek miał miejsce na tym kirkucie w 1957 roku. Według informacji na posiedzeniu Miejskiej Rady Narodowej w Sanoku w 1958 cmentarz był wówczas nieuporządkowany od 1944.

Na przełomie 1988/1989 z inicjatywy Związku Religijnego Wyznania Mojżeszowego w Warszawie organizacja Związek Bojowników o Wolność i Demokrację przeprowadziła na cmentarzu prace porządkowe (m.in. odbudowano ogrodzenie i wystawiono pomnik ku czci ofiar Holocaustu ustanowiony przez Fundację Rodziny Nissenbaumów). Projektantem i wykonawcą był Jan Pastuszak z Józefowa. Inskrypcja brzmi: ''"Kto stanie przed tym pomnikiem, niechaj pochyli głowę i z czcią wspomni męczenników poległych za ojczyznę i wiarę, za godność i wolność wszystkich ludzi - przeciw bestialstwu ludobójczego rasizmu. Spokój ich szczątkom! W tym miejscu w czasie II wojny światowej zostali zamordowani przez hitlerowców Żydzi, Polacy, Łemkowie i Starorusini. Israel Singer. Fundacja Rodziny Nissenbaumów. 1988."''.

W sierpniu 2008 roku dzięki wsparciu Fundacji Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego w Polsce oraz władz miejskich Sanoka odbył się w mieście letni obóz ŻOOM, podczas którego m.in. sprzątano cmentarz żydowski oraz poświęcono czas nauce czytania macew oraz inwentaryzacji zachowanych nagrobków. 29 października 2008 roku w sanockiej Galerii BWA odbył się zorganizowany przez Fundację Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego w Polsce oraz członków ŻOOM cykl bogato ilustrowanych fotografiami wykładów poświęconych żydowskim pochówkom i cmentarzom. 23 czerwca 2010 roku grupa studentów z Dartmount College (USA) przy współpracy władz miasta i lokalnej społeczności zakończyła prace porządkowe kolejnego kwartału sanockiego kirkutu. Opiekunem projektu był Steven Glazer. Z części ocalałych macew studenci utworzyli lapidarium.

Kirkut jest ogrodzony stalowym parkanem, do którego prowadzi ozdobiona gwiazdami Dawida brama. Od strony południowej graniczy z Cmentarzem Centralnym.

Cmentarz został wpisany do gminnego rejestru zabytków miasta Sanoka, opublikowanego w 2015. [źródło: Wikipedia, 1408382]

Galeria