Stary cmentarz w Szczawnicy (tzw. Cmentarz Szalayowski) - zabytkowy cmentarz w Szczawnicy, czynny w XIX wieku. Cmentarz znajduje się poniżej ul. Głównej 1, na wprost od wylotu ul. Zdrojowej. [źródło: Wikipedia, 2743362]
| wyznanie | katolicki |
| typ cmentarza | parafialny |
| stan cmentarza | nieczynny |
| [źródło: Wikipedia, 2743362] |
Historia
Cmentarz powstał w wyniku zarządzania władz austriackich z 1784 roku o zakazie chowania zmarłych na cmentarzach przykościelnych, o nakazie ich likwidacji i nakazie zakładania cmentarzy poza obszarami zabudowy. Pierwsze pochówki na cmentarzu nastąpiły w 1832 roku. Do cmentarza prowadziły schodki w dół z głównej ulicy, a sam cmentarz został otoczony murem z kamienia.
Szybki rozwój Szczawnicy spowodował, że wkrótce i ta lokalizacja nie spełniała wymogów cesarskich. O zamknięciu cmentarza zdecydowano już w 1879 roku, ale doszło do niego ostatecznie w 1895 roku, kiedy zaczęto grzebać zmarłych na nowym cmentarzu parafialnym.
Cmentarz jest własnością parafii św. Wojciecha Biskupa Męczennika w Szczawnicy. W 2010 roku doszło do podpisania między Miastem i Gminą Szczawnica a Parafią umowy nieodpłatnego użyczenia terenu cmentarza Szalayowskiego, co umożliwiło podjęcie działań konserwatorskich zarówno cmentarza, jak i kaplicy. [źródło: Wikipedia, 2743362]
Kaplica pw. Zmartwychwstania Pańskiego
Tuż przy cmentarzu znajduje się niepozorna, neogotycka kaplica cmentarna pod wezwaniem Zmartwychwstania Pańskiego ufundowana przez Józefa Szalaya, poświęcona 28 września 1870 roku. W kaplicy znajdują się:
* ołtarz z obrazem Chrystusa Zmartwychwstałego,
* kartusz herbowy Szalayów w lunecie sklepienia,
* krypta grobowa ze szczątkami członków rodziny Szalayów oraz słynnego fotografa Awita Szuberta, zmarłego w 1919 roku,
* tablica epitafijna na południowej ścianie z tekstem: ''Poległym w walkach o wolność w XV-tą rocznicę odzyskania niepodległości''. Tablica ta pierwotnie umieszczona była na fasadzie kaplicy, została przeniesiona do wnętrza w latach 70. XX wieku.
Na zewnętrznej ścianie kaplicy w 2002 roku uroczyście wmurowano tablicę poświęconą Józefowi Szalayowi, z tekstem w 2 językach: po polsku i po węgiersku. Tablica została ufundowana przez ówczesnego konsula generalnego Węgier w Krakowie Istvána Kovácsa, a zaprojektowana przez Bronisława Chromego.
W ramach I etapu renowacji kaplicy, w 2013 roku odwodniono ją wraz z zabezpieczeniem fundamentów budynku, natomiast w 2014 roku odnowiono elewację oraz wymieniono dach. W II etapie, w 2015 roku zostanie wykonany remont całego wnętrza kaplicy, remont schodów zewnętrznych wraz z wejściem do krypty. Po realizacji odnowienia wnętrza kaplicy będzie możliwe wykorzystywanie obiektu do nabożeństw. [źródło: Wikipedia, 2743362]
