Cmentarz wojenny nr 194 - Szczepanowice-Żabno - austriacki cmentarz z I wojny światowej w Szczepanowicach, województwie małopolskim, powiecie tarnowskim, w gminie Pleśna. Jeden z ponad 400 zachodniogalicyjskich cmentarzy wojennych zbudowanych przez Oddział Grobów Wojennych C. i K. Komendantury Wojskowej w Krakowie. W VI okręgu tarnowskim cmentarzy tych jest 63. [źródło: Wikipedia, 2778654]
typ cmentarza | wojenny |
stan cmentarza | nieczynny |
[źródło: Wikipedia, 2778654] |
Opis cmentarza
Cmentarz znajduje się przy drodze ze Szczepanowic do Lubinki przez osiedle Żabno. Zaprojektowany przez Heinricha Scholza na planie wydłużonego prostokąta. Wybudowano go na stoku po wschodniej stronie tej drogi i zwrócony jest frontem do niej. Ogrodzenie od strony drogi w postaci grubych łańcuchów zwieszających się z betonowych słupków, na przeciwległym boku w postaci kamiennego muru. Wejście na cmentarz od drogi po betonowych schodkach i przez niską metalową, dwuskrzydłową furtkę. W murze po przeciwległej od furtki stronie pomnik w postaci betonowego obelisku z krzyżem i datą 1914, 1915. W dolnej części obelisku napis w języku niemieckim, w tłumaczeniu na polski oznaczający: ''Dążyliśmy do waśni - znaleźliśmy pokój''.
Mogiły żołnierzy w dwóch równoległych rzędach. Nagrobki w postaci betonowych stel z żeliwnymi krzyżami, okrągłą tabliczką imienną i datą 1914 lub 1915. Są dwa rodzaje tych krzyży; maltańskie i lotaryńskie, obydwa zwieńczone wieńcem laurowym.
Plik:Cmentarz wojenny nr 194 - Szczepanowice-Żabno PCR13 (3).jpg [źródło: Wikipedia, 2778654]
Polegli
W 1914 i 1915 r. na linii Dunajca toczyły się zażarte walki między wojskami rosyjskimi i austro-węgierskimi. W 44 grobach pojedynczych pochowano tu 22 żołnierzy armii austro-węgierskiej i 22 żołnierzy armii rosyjskiej. Na wielu tabliczkach imiennych zatarły się już nazwiska i daty. Z tych, które udało się jszcze odczytać wynika, że większość żołnierzy zginęła w 1914 r. Po stronie austro-węgierskij walczyli oni w 18. pułku piechoty landwehry rekrutującym żołnierzy w okolicach Przemyśla i Sanoka, 81. pp. rekrutującym w okolicach Jihlavy w Czechach, 11. mukaczewski i 16. bańskobystrzyckim pułkiu piechoty honwedu, 34. batalionie landszturmu, 1. i 3. pułku cesarskich strzelców tyrolskich.. Z jednostek rosyjskich znany jest tylko chersoński pułk piechoty. [źródło: Wikipedia, 2778654]
Losy cmentarza
Po II wojnie ranga cmentarzy z I wojny w świadomości społeczeństwa i ówczesnych władz zmalała, i cmentarze ulegały w naturalny sposób niszczeniu przez czynniki pogody i roślinność. Dopiero od lat 90. zaczęto bardziej dbać o cmentarze z I wojny światowej. W 2010 r. cmentarz ten wciągnięty został na listę zabytków. Remontowany był wielokrotnie. Znajduje się jednak na zacienionym stoku w wilgotnym miejscu, co sprzyja jego niszczeniu. Mury i nagrobki nieustanne zarastają mchami, większość steli ma odłamane krzyże (i brak ich na cmentarzu), co jest prawdopodobnie dziełem wandali lub złomiarzy. [źródło: Wikipedia, 2778654]