Cmentarz wojenny nr 341 - Wola Nieszkowska-Wichras - cmentarz z I wojny światowej znajdujący się we wsi Wola Nieszkowska w województwie małopolskim, w powiecie bocheńskim, w gminie Bochnia. Jest jednym z 400 zachodniogalicyjskich cmentarzy wojennych zbudowanych przez Oddział Grobów Wojennych C. i K. Komendantury Wojskowej w Krakowie. Z tej liczby w okręgu bocheńskim cmentarzy jest 46. [źródło: Wikipedia, 2171519]
typ cmentarza | wojenny |
stan cmentarza | nieczynny |
[źródło: Wikipedia, 2171519] |
Położenie
Położony jest w lesie na północno-wschodnim stoku wzgórza Wichras (także Wichraż) w południowej części wsi Wola Nieszkowska. Prowadzi do niego nieprzejezdna dla samochodów osobowych droga leśna z Woli Nieszkowskiej lub Leszczyny.
Na niektórych mapach istnieje błędne oznaczenie i cmentarz ten jest opisany jako cmentarz nr 340. [źródło: Wikipedia, 2171519]
Historia
Pochowano tutaj wspólnie na jednym cmentarzu żołnierzy armii rosyjskiej i austro-węgierskiej, którzy zginęli na okolicznych polach na początku grudnia 1914 w czasie operacji limanowsko-łapanowskiej. 7 grudnia Rosjanie obsadzili wzgórza na zachód od Stradomki w miejscowościach Sobolów, Gierczyce i Nieprześnia. Atakujące od strony Łapanowa i doliny Stradomki wojska austriackie zdobywały je przez kilka dni. Po kilkudniowych niezwykle zaciętych walkach walkach Austriacy zdobyli pozycje rosyjskie na wzgórzach w miejscowościach Buczyna, Grabina, Stradomka, Sobolów, Chrostowa, Kamyk, Wola Nieszkowska, Nieprześnia wypierając ich z tych miejscowości[. 13 grudnia Rosjanie rozpoczęli odwrót dalej na wschód.]
Pochowano na nim 178 żołnierzy austriackich oraz 146 żołnierzy rosyjskich (174 żołnierzy znanych z nazwiska). Polegli w dniach 7-19 XI 1914 r. [źródło: Wikipedia, 2171519]
Opis cmentarza
Jest to cmentarz zbudowany na planie prostokąta, do którego dodano drugi, przylegający, dużo mniejszy prostokąt. Ogrodzenie cmentarza złożone częściowo z kamiennego muru, częściowo z żelaznych sztachet. Mur składa się z murowanych z kamienia ciosanego dość wysokich, masywnych słupków, pomiędzy którymi znajduje się niski, z takich samych kamieni murek. Ponad murkiem zamontowane dwie grube rury żelazne. Murek i słupki nakryte są betonowym parapetem. Wejście na cmentarz prowadzi przez murowaną bramę. Mogiły ułożone w rzędach, a na nich na betonowych cokołach zamontowano 4 rodzaje krzyży:
* duże, żeliwne i ażurowe (łacińskie i lotaryńskie)
* mniejsze, wykonane z płaskich żelaznych prętów (również łacińskie i lotaryńskie). [źródło: Wikipedia, 2171519]
Losy cmentarza
Pierwszego pochówku dokonali okoliczni mieszkańcy. Żołnierzy pochowano jednak płytko i w miejscach przypadkowych. Utrudniało to uprawę ziemi, a na wiosnę pojawiła się też możliwość epidemii[. W 1915 Austriacy przystąpili do budowy cmentarzy. Wykonali je bardzo solidnie, zakładali bowiem, ze będą one miejscem pielgrzymek i uroczystości patriotycznych. Przy ekshumacji i budowie cmentarzy wykorzystywano jeńców wojennych]. W okresie Polski międzywojennej doceniano rangę cmentarza i był wówczas pielęgnowany przez miejscową społeczność. Po II wojnie ranga cmentarza w świadomości społeczeństwa i ówczesnych władz zmalała. Cmentarz ulegał w naturalny sposób niszczeniu, był też dewastowany przez wandali. W latach 80. został wyremontowany, jednak znów został częściowo (prawdopodobnie przez wandali) zniszczony. Obecny wygląd cmentarza różni się też od oryginału. Pierwotny drewniany krzyż na kamiennym cokole uległ z czasem zniszczeniu i obecnie go brak. Brakuje również furtek w bramie wejściowej. [źródło: Wikipedia, 2171519]