Cmentarz wojenny w Jednorożcu - nekropolia z okresu I wojny światowej, największy cmentarz wojenny z tego okresu na Mazowszu.
Cmentarz położony jest w lesie za zabudowaniami Jednorożca, ok. 200 metrów od ul. Długiej. Zajmuje prostokątny obszar o wymiarach 85 x 23 metry, podzielony na dwa tarasy: dolny o długości 55 metrów i górny, z głównym kamieniem pamiątkowym oraz krzyżami, o długości 30 metrów.
Na cmentarzu pochowano 1192 zidentyfikowanych z imienia i nazwiska żołnierzy niemieckich, 273 żołnierzy niemieckich, których nie zidentyfikowano oraz 2119 żołnierzy rosyjskich, których personalia są nieznane[[http://www.dobroni.pl/rekonstrukcje,jednorozec-cmentarz-zolnierzy-z-i-wojny-swiatowej,7914 M. Maciaszczyk, ''Jednorożec - cmentarz żołnierzy z I wojny światowej'']].
Pierwotnie teren cmentarza otoczony był drewnianym ogrodzeniem z bramą wykonaną z tego samego materiału, z dwiema wysokimi kolumnami, a następnie ogrodzeniem murowanym. W 1937 ogrodzenie usunięto, a w jego zastępstwie wzniesiono wzdłuż granic nekropolii 65 kamiennych stel, na których wyryto znane nazwiska pochowanych na cmentarzu (wiele nazwisk sugeruje polskie pochodzenie poległych). Na cmentarz przeniesiono wówczas również szczątki żołnierzy pochowanych pierwotnie na innych cmentarzach w sąsiednich miejscowościach (np. z Nakła). O pochowanych na cmentarzu informują dwa napisy na stelach: polski ''Tu spoczywają niemieccy żołnierze 1914-1918'' na głównym kamieniu pamiątkowym na wyższym tarasie oraz niemiecki ''Deutsche Kriegsgraberstatten Jednorożec. Hier ruhen 1192 bekannte und 273 unbekannte deutsche Soldaten mit 2119 russischen Kameraden aus dem Weltkrieg 1914-1918. Volksbund Deutsche Kriegsgräberfürsorge e. V. Ausgebaut im Jahre 1937''.
Cmentarz jednorożec1.JPG [źródło: Wikipedia, 3207197]
typ cmentarza | wojenny |
stan cmentarza | uporządkowany |
[źródło: Wikipedia, 3207197] |