Uczeń technikum budowy silników, następnie Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Warszawie (1959); uczeń Ludwika Sempolińskiego. Od 1959 prawie bez przerw występował w macierzystym Teatrze Ateneum. Często występował w Teatrze Telewizji, m.in. w ''Łuku Triumfalnym'', ''Moskwie Pietuszki'', ''Elegii dla jednej pani'', ''Igraszkach z diabłem'' oraz w spektaklu ''Coś w rodzaju miłości'' (łącznie 80 ról). Występował również w Kabarecie Starszych Panów. Na ekranie zadebiutował w 1959 w filmie ''Pan profesor''. Zagrał w ponad 30 filmach. Współpracował także z radiem, występując w magazynie ''60 minut na godzinę'', gdzie tworzył parę z Andrzejem Zaorskim w skeczach z serii Kulisy srebrnego ekranu, natomiast wykonywana przezeń piosenka Powtórka z rozrywki rozpoczyna program pod tym samym tytułem na antenie Programu III Polskiego Radia.
Na popularność aktora miały wpływ kreacje Franka Dolasa w polskiej komedii ''Jak rozpętałem drugą wojnę światową'' oraz Murgrabiego z serialu ''Janosik'' Jerzego Passendorfera.
W 2003 podczas VIII Festiwalu Gwiazd w Międzyzdrojach artysta odcisnął dłoń na Promenadzie Gwiazd.
Od początku kariery nie wyrażał zgody na wywiady. Wyjątek stanowił wywiad dla TVP Info z okazji 50-lecia pracy artystycznej. Z tej samej okazji w kwietniu 2010 trafił do księgarń wywiad rzeka z aktorem pt. ''Spełniony'', autorstwa Remigiusza Grzeli.
Aktor warszawskiego Teatru Ateneum (1959-2010), od 2010 współpracował z Teatrem na Woli.
Został członkiem honorowego komitetu poparcia Bronisława Komorowskiego przed wyborami prezydenckimi w 2010 i 2015. Zmarł w szpitalu 17 marca 2016 w wieku 80 lat. Został pochowany 23 marca 2016 obok swojej żony na cmentarzu ewangelicko-reformowanym przy ulicy Żytniej w Warszawie.
Przez ponad 50 lat był żonaty z Grażyną Kociniak (zm. 11 lutego 2016), montażystką filmową, należącą do Stowarzyszenia Filmowców Polskich. Mieli jedną córkę. Marian Kociniak był stryjecznym bratem zmarłego w 2007 aktora teatralnego i filmowego Jana Kociniaka.