Absolwentka XXI Liceum Ogólnokształcącego im. Bolesława Prusa w Łodzi. Początkowo studiowała na Uniwersytecie Łódzkim, ale po dwóch latach przeniosła się do Warszawy. W 1977 ukończyła studia na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego. Po ukończeniu aplikacji sądowej pracowała w Sądzie Rejonowym dla m.st. Warszawy. W 1987 po zdaniu egzaminu adwokackiego rozpoczęła pracę w kancelarii adwokackiej. Od 1996 była członkiem Międzynarodowej Ligi Prawa Konkurencji.

W latach 1979-1990 należała do PZPR. Od 3 stycznia 2000 zajmowała stanowisko podsekretarza stanu w Kancelarii Prezydenta RP, a od 13 czerwca 2000 pełniła funkcję jej szefa. 23 grudnia 2000 została ponownie powołana na to stanowisko na okres drugiej kadencji Aleksandra Kwaśniewskiego, zajmowała to stanowisko do 18 października 2005. W okresie pełnienia tej funkcji została odznaczona estońskim Orderem Białej Gwiazdy I klasy (2002).

25 września 2005 została po raz pierwszy wybrana posłem na Sejm V kadencji z okręgu płockiego z listy SLD. W wyborach parlamentarnych w 2007 po raz drugi uzyskała mandat poselski, kandydując z listy koalicji Lewica i Demokraci i otrzymując 20 536 głosów. Od 22 kwietnia 2008 zasiadała w klubie poselskim Lewica. 1 czerwca 2008 została wiceprzewodniczącą SLD. W 2009 bez powodzenia kandydowała do Parlamentu Europejskiego.

Zginęła 10 kwietnia 2010 w Smoleńsku w katastrofie polskiego samolotu Tu-154M w Smoleńsku w drodze na obchody 70. rocznicy zbrodni katyńskiej.

Pochodziła z rodziny prawniczej, jej ojciec Tadeusz Szymanek był sędzią Sądu Najwyższego i prezesem Izby Pracy i Ubezpieczeń Społecznych SN. Zamężna z Pawłem Dereszem, miała córkę Katarzynę. Jej zięciem był aktor Dariusz Lewandowski.

16 kwietnia 2010 została pośmiertnie odznaczona Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski.

19 kwietnia 2010 została pochowana w Kwaterze Smoleńskiej na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie. 28 września 2010 rada miejska w Płocku przyznała Jolancie Szymanek-Deresz tytuł honorowego obywatela miasta.

16 listopada 2010 przy Starym Rynku 27 w Płocku odsłonięto tablicę pamiątkową poświęconą Jolancie Szymanek-Deresz; tego samego dnia odsłonięto również poświęconą jej tablicę pamiątkową przy ul. Wyzwolenia 31 w Żurominie. 4 kwietnia 2012 na budynku siedziby Naczelnej Rady Adwokackiej przy ulicy Świętojerskiej 16 w Warszawie odsłonięto tablicę pamiątkową poświęconą czterem ofiarom katastrofy smoleńskiej pochodzącym ze środowiska adwokackiego w tym Jolancie Szymanek-Deresz.

Brak wpisów w Księdze Wpisów.