Wybierz język

polski

Zamknij

cmentarz: Powązki, Warszawa
fotografia: Jacek Michiej
Kirk Douglas
Kirk Douglas, właśc. Issur Danielovitch Demsky (ur. 9 grudnia 1916 w Amsterdamie w stanie Nowy Jork, zm. 5 lutego 2020 w Beverly Hills) - amerykański aktor filmowy i telewizyjny. Laureat Oscara za całokształt twórczości (w 1996). Trzykrotnie nominowany do tej nagrody za role pierwszoplanowe w filmach: ''Champion'' (1949), ''Piękny i zły'' (1952) oraz ''Pasja życia'' (1956). Jeden z największych gwiazdorów Złotej Ery Hollywood. American Film Institute umieścił go na 17. miejscu na liście największych amerykańskich aktorów wszech czasów (''The 50 Greatest American Screen Legends'').
Życiorys
Wczesne lata.
Urodził się w Amsterdamie w stanie Nowy Jork jako Issur Danielovitch Demsky. Jego rodzice, Bryna Bertha (z domu Sanglel; 1884-1958) i Herschel Harry Danielovitch (1884-1950), byli żydowskimi imigrantami z Czausów na terenie dzisiejszej Białorusi. W 1908 osiedlili się w Amsterdamie, w stanie Nowy Jork. Obydwoje rodzice byli analfabetami, posługiwali się łamaną angielszczyzną i żyli w ubóstwie.

W wieku 14 lat postanowił zostać aktorem. W 1934 ukończył Wilbur H. Lynch High School w Amsterdamie. W latach 1935-1939 studiował język angielski na St. Lawrence University w Canton, w stanie Nowy Jork. Wkrótce otrzymał stypendium na Amerykańskiej Akademii Sztuk Dramatycznych w Nowym Jorku, gdzie przyjechał autostopem, z kilkoma dolarami w kieszeni. Żeby się utrzymać, pracował jako woźny, goniec hotelowy, kelner i zawodowy zapaśnik.

W 1941 pod pseudonimem George Spelvin Jr. zadebiutował na Broadwayu w śpiewanej roli chłopca pracującego w Western Union w musicalu ''Znów wiosna'' (''Spring Again''). Występował też w spektaklach: ''Trzy siostry'' (1942), ''Kiss and Tell'' (1943) jako porucznik Lenny Archer i ''Trio'' (1944). Potem zmienił imię i nazwisko na Kirk Douglas i odbył służbę w Amerykańskiej Marynarce Wojennej, od włączenia się USA do II wojny światowej w 1941, do jej zakończenia w 1945.

Kariera.

W 1945 powrócił do Nowego Jorku, próbując swoich sił w reklamie, radiu i w teatrze na Broadwayu w przedstawieniach: ''Alice in Arms'' (1945), ''The Wind Is Ninety'' (1945) i ''Kobieta gryzie psa'' (''Woman Bites Dog'', 1946). Dzięki rekomendacji jego przyjaciółki Lauren Bacall podpisał kontrakt z Wallis i zadebiutował na kinowym ekranie w dramacie noir ''Dziwna miłość Marthy Ivers'' (''The Strange Love of Martha Ivers'', 1946) w reżyserii Lewisa Milestonea z Barbarą Stanwyck. Po występie w dramacie kryminalnym Jacquesa Tourneura ''Człowiek z przeszłością'' (1947) i adaptacji sztuki Eugenea ONeilla ''Żałoba przystoi Elektrze'' (''Mourning Becomes Electra'', 1947), na planie dramatu kryminalnego ''Samotny spacer'' (''I Walk Alone'', 1947) poznał Burta Lancastera, z którym się zaprzyjaźnił i zagrał w kolejnych pięciu filmach: ''Pojedynek w Corralu O.K.'' (1957), ''Uczeń diabła'' (1959), ''Siedem dni w maju'' (1964), ''Zwycięstwo nad Entebbe'' (1976) i ''Twardziele'' (1986).

Jako nieradzący sobie z życiem bokser Michael Midge Kelly w melodramacie sportowym Marka Robsona ''Champion'' (1949) dostał nominację do Oscara dla najlepszego aktora pierwszoplanowego. Za rolę Jonathan Shields w melodramacie Vincente Minnellego ''Piękny i zły'' (1952) był ponownie nominowany do Oscara. Kreacja Vincenta van Gogha w filmie biograficznym ''Pasja życia'' (1956) na podstawie książki Irvinga Stonea przyniosła mu nagrodę Złotego Globu i kolejną nominację do Oscara.

W 1955 Kirk Douglas wspólnie z żoną Annie założył jedno z pierwszych w Stanach Zjednoczonych niezależnych studiów filmowych Bryna, od imienia matki Douglasa. Największe sukcesy osiągnęły filmy z Douglasem w roli głównej takie jak ''Spartakus'' (1960) Stanleya Kubricka, w którym zagrał tytułową postać przywódcy powstania niewolników, ''Wikingowie'' (1958), dramat wojenny Kubricka ''Ścieżki chwały'' (1957), western ''Ostatni kowboj'' (1962) i dreszczowiec polityczny ''Siedem dni w maju'' (1964).

W 1968 odebrał nagrodę im. Cecila B. DeMillea. Zagrał w takich hollywoodzkich produkcjach jak: ''Układ'' (1969) czy ''Był sobie łajdak'' (1970).

Za rolę naukowca, Adama, mieszkańca pozaziemskiej stacji doświadczalnej Tytan w dreszczowcu sci-fi ''Saturn 3'' (1980) był nominowany do Złotej Maliny dla najgorszego aktora. W 1981 otrzymał Prezydencki Medal Wolności, najwyższe cywilne odznaczenie przyznawane przez prezydenta USA. Pełnił funkcję ambasadora dobrej woli Departamentu Stanu USA. Został kawalerem francuskiego orderu Legii Honorowej.

Powrócił na ekran w komedii kryminalnej Johna Landisa ''Oskar, czyli 60 kłopotów na minutę'' (1991) jako Eduardo Provolone i komedii Jonathana Lynna ''Sknerus'' (1994) w roli dziadka-milionera. W 1996 otrzymał nagrodę Oscara za całokształt twórczości aktorskiej i został zmuszony do przejścia na emeryturę m.in. ze względu na problemy z mową po udarze mózgu. Choć po miesiącach pracy z terapeutą odzyskał władzę nad językiem, nie czuł już takiego komfortu przed kamerą jak wcześniej. Ostatnimi filmami Kirka Douglasa były komediodramat Freda Schepisiego ''Wszystko w rodzinie'' (2003) i melodramat ''Illusion'' (2004).

Był autorem siedmiu książek - dwóch autobiografii: ''Syn śmieciarza'' i ''Wspinając się na górę'', trzech powieści oraz dwóch książek dla dzieci.

Był aktywny społecznie. W 1981 otrzymał Prezydencki Medal Wolności, najwyższe cywilne odznaczenie przyznawane przez prezydenta USA. W 1999 został uhonorowany przez Amerykański Instytut Filmowy nagrodą za życiowe osiągnięcia w dziedzinie filmu. Ponadto pełnił funkcję ambasadora dobrej woli dla Departamentu Stanu USA. Jest kawalerem francuskiego orderu Legii Honorowej.

W 1966 gościł w łódzkiej Filmówce, gdzie spotkał się ze studentami i dziennikarzami. Relacją z tej wizyty jest etiuda Marka Piwowskiego i Feriduna Erola, ''Welcome Kirk''.
Życie prywatne
2 listopada 1943 poślubił aktorkę Dianę Dill (ur. 1923, zm. 2015). Mieli dwóch synów: Michaela (ur. 1944), który podobnie jak ojciec został słynnym aktorem, i Joela (ur. 1947). Jednak 23 lutego 1951 doszło do rozwodu. 29 maja 1954 ożenił się z Anne Buydens (ur. 1919), z którą miał dwóch synów: Petera (ur. 1955) i Erica (ur. 1958, zm. w 2004 wskutek przypadkowego przedawkowania leków przeciwbólowych, środków nasennych i alkoholu). Zamieszkał z żoną w dzielnicy Beverly Hills w Los Angeles.

W wieku 92 lat prowadził własny blog, który czytało ok. 4 tys. osób.

9 grudnia 2016 obchodził swoje setne urodziny.

7 stycznia 2018, w miesiąc po swoich 101. urodzinach pojawił się na ceremonii rozdania Złotych Globów. Wraz ze swoją synową Catherine Zetą-Jones wręczył nagrodę za najlepszy scenariusz. 6 listopada tego samego roku po raz kolejny pojawił się publicznie towarzysząc swojemu synowi Michaelowi podczas uroczystości odsłonięcia jego gwiazdy w hollywoodzkiej Alei Sław. Miesiąc później, 9 grudnia 2018 świętował 102. urodziny.

Zmarł 5 lutego 2020 w swoim domu w Beverly Hills w Kalifornii w wieku 103 lat.

7 lutego 2020 po prywatnej ceremonii pogrzebowej został pochowany na ''Westwood Village Memorial Park Cemetery'' - cmentarzu przy ''Glendon Avenue'' w dzielnicy Westwood w Los Angeles.
Upamiętnienie
W 2015 w biograficznym filmie ''Trumbo'' o Daltonie Trumbo w rolę Kirka Douglasa wcielił się Dean OGorman.
Księga Wpisów
Brak wpisów w Księdze Wpisów.
Zapalone znicze
Lista jest pusta
Galeria
Operatorem serwisu jest
Erkwadrat sp. z o.o.
ul. Letnia 16
05-510 Chyliczki
123-139-4399
+48 (22) 350 75 61
kontakt@pamietam.pl
facebook/pamietam
Rozliczenia transakcji
kartą płatniczą i e-przelewem
przeprowadzane są za pośrednictwem
dotpay.pl