}Emilian Kazimierz Kamiński (ur. 10 lipca 1952 w Warszawie, zm. 26 grudnia 2022 w Józefowie) - polski aktor i reżyser teatralny, filmowy, musicalowy i dubbingowy, wokalista i pisarz. Założyciel Fundacji Atut i Teatru Kamienica.
Życiorys
Był absolwentem Technikum Ekonomicznego nr 8 w Warszawie. Po ukończeniu Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Warszawie w 1975 zadebiutował w pierwszym spektaklu Teatru na Woli ''Pierwszy dzień wolności'' Kruczkowskiego w reż. Tadeusza Łomnickiego. Jednym z jego największych osiągnięć była rola w spektaklu prozy Edwarda Stachury ''Się'' w małej salce Teatru Na Rozdrożu w Warszawie.
Na dużym ekranie zadebiutował w filmie Jana Łomnickiego ''Akcja pod Arsenałem'' (1977) jako jeden z młodziutkich żołnierzy Szarych Szeregów. Dużą, ciekawszą kreację niestałego w uczuciach Roberta zagrał w obrazie ''Tango ptaka'' (1980).
W stanie wojennym Kamiński był jednym z współtwórców oraz wykonawców Teatru Domowego, który był formą sprzeciwu środowiska aktorskiego wobec komunistycznego reżimu. Teatr zagrał swój spektakl po raz pierwszy 1 listopada 1982 roku w mieszkaniu Ewy Dałkowskiej. Wystawiono sztukę pt. "Przywracanie porządku", która opowiadała o więźniach stanu wojennego. Przedstawienie obejrzało wtedy około 40 widzów, następnie sztukę powtórzono jeszcze 100 razy. W repertuarze było też przedstawienie komediowe, w którym pojawił się "Bluzg", pamflet na gen. Wojciecha Jaruzelskiego. W tamtym czasie prowadził też firmę budowlaną.
W latach 1977-1983 związany był z Teatrem Narodowym, gdzie grał w sztukach reżyserowanych przez Adama Hanuszkiewicza: ''Mąż i żona'' (1977) Aleksandra Fredry, ''Sen srebrny Salomei'' (1977-78) Juliusza Słowackiego, ''Dziady'' (1978-79) Adama Mickiewicza, ''Treny'' (1979) Jana Kochanowskiego, ''Bracia Karamazow'' (1979-80) Fiodora Dostojewskiego, ''... i Dekameron'' (1980) Giovanniego Boccaccio, ''Samuel Zborowski'' (1981) Juliusza Słowackiego, ''Śpiewnik domowy'' (1982-83) Stanisława Moniuszki i ''Komedia pasterska'' (1982-83) Jana Andrzeja Morsztyna.
Sympatię widzów przyniosła mu rola Jerzego, pełnego fantazji malarza w kinowej i telewizyjnej ekranizacji powieści Kornela Makuszyńskiego ''Szaleństwa panny Ewy'' (1985).
W latach 1983-2000 związał się z Teatrem Ateneum, gdzie zadebiutował jako reżyser przedstawieniem o szaleństwie dyskotekowej muzyki ''Słodkie Miasto'' (1983), był współtwórcą wraz z Wojciechem Młynarskim spektaklu ''Brel'' (1985). Widzowie teatralni oglądali go m.in. w głośnych inscenizacjach Adama Hanuszkiewicza: ''Cyd'' (1985) Morsztyna i Pierrea Corneille, ''Maria i Woyzeck'' (1985-86) według Georga Büchnera.
Występował także w teatrach warszawskich: Komedia (1989, 2002), Rozmaitości (1990), Powszechnym im. Zygmunta Hübnera, gdzie odniósł sukces jako Janosik-Swój w przedstawieniu Ernesta Brylla ''Na szkle malowane'' (1993) w reżyserii Krystyny Jandy oraz zagrał w swojej autorskiej sztuce ''Romans'' (1996) w reżyserii Roberta Glińskiego, Muzycznym 'Roma' (1999), Studio Buffo jako pan Capuleti w musicalu Janusza Józefowicza ''Romeo i Julia'' (2004) oraz Rampa na Targówku (2006). W 1997 powrócił na stałe do Teatru Narodowego.
W 1993 na XXVII Festiwalu Teatrów Jednego Aktora w Toruniu odebrał nagrodę jury oraz nagrodę publiczności za monodram ''Kontrabasista'' według Patricka Süskinda. W 2002 na II Krajowym Festiwalu Teatru PR i TV Dwa Teatry w Sopocie zdobył wyróżnienie dla autorskiego słuchowiska ''Romans'', a w 2004 na XLIII Rzeszowskich Spotkaniach Teatralnych otrzymał II miejsce w plebiscycie publiczności na najlepszą rolę męską Spotkań - za rolę Kempa w przedstawieniu ''Czuwanie'' Morrisa Panycha.
27 kwietnia 2009 uruchomił prywatną scenę Teatr Kamienica. W 2000 rozpoczął poszukiwania odpowiedniego miejsca, następnie przez 5 lat zbierał fundusze i materiały niezbędne do zrealizowania inwestycji. Brał czynny udział w pracach budowlanych. Nad wykończeniem wnętrza teatru pracowały żona dyrektora, Justyna Sieńczyłło oraz Jolanta Pachowska. 27 marca 2009 podczas Międzynarodowego Dnia Teatru oraz w setną rocznicę wybudowania kamienicy odbyło się uroczyste otwarcie Teatru Kamienica. Nazwiska osób, które przyczyniły się do zrealizowania projektu, zostały umieszczone na pamiątkowej tablicy znajdującej się na dziedzińcu kamienicy.
W 2002 założył Fundację Wspierania Twórczych Inicjatyw Teatralnych "Atut", która działa przy Teatrze Kamienica.
Zmarł 26 grudnia 2022, po długiej i ciężkiej chorobie w otoczeniu rodziny, w swoim domu w Józefowie.
Życie prywatne
Był starszym bratem aktorki Doroty Kamińskiej. Z dziennikarką Izabelą Jarosz ma córkę Natalię. Z żoną Justyną Sieńczyłło miał dwóch synów: Kajetana i Cypriana. Mieszkali w Józefowie pod Warszawą.
Odznaczenia
22 sierpnia 2005 ''za zasługi w pracy artystycznej'' został odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi, a w 2007 roku odebrał Srebrny Medal Zasłużony Kulturze Gloria Artis, 4 grudnia 2007 ''za wybitne zasługi w działalności na rzecz przemian demokratycznych w Polsce, za zaangażowanie w walkę o wolność słowa i wolne media, za osiągnięcia w podejmowanej z pożytkiem dla kraju pracy zawodowej i społecznej'' został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (uroczystość dekoracji odbyła się 10 grudnia 2007 w Studiu Koncertowym Polskiego Radia im. Witolda Lutosławskiego), 5 czerwca 2014 ''za wybitne zasługi w pracy twórczej i działalności artystycznej, za osiągnięcia w promowaniu polskiej kultury'' został odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, a 26 lutego 2019 ''za zasługi w działalności na rzecz niepodległości i suwerenności Polski oraz respektowania praw człowieka w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej'' otrzymał Krzyż Wolności i Solidarności. 23 października 2019 otrzymał Medal Stulecia Odzyskanej Niepodległości.
W 2012 r. otrzymał Medal Świętego Brata Alberta za wspieranie osób niepełnosprawnych i bezdomnych. 23 grudnia 2022 minister kultury i dziedzictwa narodowego przyznał mu złoty medal Zasłużony Kulturze Gloria Artis https://www.gov.pl/web/kultura/emilian-kaminski-uhonorowany-zlotym-medalem-zasluzony-kulturze-gloria-artis.
Filmografia
Filmy/Seriale TV.
* 1977: ''Akcja pod Arsenałem'' - Jur
* 1978: ''Wesela nie będzie'' - Grzegorz
* 1978: ''Zaległy urlop'' - członek pracowni Marii
* 1978: ''Ślad na ziemi'' - Marcin Kortycki, syn dyrektora
* 1978: ''Bestia'' - Franek
* 1978: ''Biały mazur'' - Szymon Diksztajn
* 1979: ''Deklinacja''
* 1980: ''Tango ptaka'' - Robert
* 1980: ''Bez miłości'' - chłopak Marianny
* 1982: ''Niech cię odleci mara'' - Romuś
* 1983: ''Szaleństwa panny Ewy'' - Jerzy Zawidzki
* 1984: ''Trzy stopy nad ziemią'' - Górnik Henio, zięć Zymana
* 1984: ''Ceremonia pogrzebowa'' - Jancarz
* 1984: ''Szaleństwa panny Ewy'' - malarz Jerzy Zawidzki
* 1985: ''Tanie pieniądze'' - Wrangler
* 1986: ''Tango z kaszlem'' - Feliks
* 1988: ''Rodzina Kanderów'' - Heniek, kolega Jurka (odc. 1 i 6)
* 1988: ''Pan Kleks w kosmosie'' -
** dyrektor Kudłacz,
** kierownik Gładysz
* 1988: ''I skrzypce przestały grać'' - Śpiewak cygański na wigilii
* 1990: ''Maria Curie'' - Śpiewak w kabarecie
* 1990: ''Urodziny Kaja'' - Kelner
* 1991: ''Przeklęta Ameryka''
* 1994-1995: ''Fitness Club'' - Rysio
* 1994: ''Żabi skok'' - Schizol
* 1996: ''Matka swojej matki'' - przyjaciel Ewy
* 1997-2006, od 2019: ''Klan'' - Tomasz Jakubowski, mąż Bogny
* 2001: ''Boże skrawki'' - oficer niemiecki Franz
* 2002: ''Kariera Nikosia Dyzmy'' - przewodniczący Trędowaty
* 2004-2006: ''Bulionerzy'' - prokurator - adwokat Jan Grzegorczyk
* 2004-2022 : ''M jak miłość'' - Wojciech Marszałek, ojciec Madzi
* 2005: ''Tak miało być'' - Tadzik, wuj Ewy, Misi i Jędrka
* 2006: ''Szatan z siódmej klasy'' - doktor Cisowski
* 2007: ''U Pana Boga w ogródku'' - Jerzy Bocian
* 2007-2008: ''Doręczyciel'' - piosenkarz Bernard Rudacki
* 2009: ''U Pana Boga za miedzą'' - Jerzy Bocian
* 2010: ''Prosta historia o miłości'' - ojciec Marty
* 2013: ''Sierpniowe niebo. 63 dni chwały'' - dyrektor
Gościnnie.
* 1999: ''Policjanci'' - Adam Jobkiewicz, kierownik w ZUS-ie; mechanik Stacho Basiak, sobowtór Jobkiewicza (odc. 2)
* 1999: ''Miodowe lata'' - Malicki (odc. 26)
* 2000: ''Duża przerwa'' - Patryk (odc. 1)
* 2000: ''13 posterunek 2'' - Józef Oczko Ambasador (odc. 36)
* 2002: ''Psie serce'' - Tenor (odc. 6)
* 2003: ''Na dobre i na złe'' - Małecki, ojciec Kasi (odc. 152)
* 2004: ''Rodzinka'' - Wiesiek Krupa (odc. 15)
* 2004: ''Pensjonat pod Różą'' - Zygmunt, mąż Eli (odc. 28)
* 2005-2006: ''Egzamin z życia'' - szef firmy komputerowej (odc. 17 i 23)
* 2006: ''Ale się kręci'' - wicepremier Stach Mrugała (odc. 7)
* 2008: ''Kryminalni'' - szef partii Twoja Przyszłość Łukasz Mader (odc. 96)
* 2012: ''Ranczo'' - ekspert (odc. 68)
Dubbing.
* 1960-1966: ''Flintstonowie''
* 1961-1962: ''Kot Tip-Top'' - Tip Top
* 1970: ''Krzyż i sztylet'' - Big Cat
* 1977: ''Annie Hall - Alvy Singer''
* 1981-1983: ''Dookoła świata z Willym Foggiem''
* 1983-1987: ''Fraglesy'' - wujek Matt z podróży
* 1985: ''Wuzzle'' - Bajer
* 1987: ''Rzeka kłamstwa'' - Bazyli, młody Cygan
* 1989: ''Janka'' - Właściciel kinematografu
* 1989: ''Mała Syrenka'' - Krab Sebastian
* 1990-1991: ''Muminki'' - Pan Poszukiwacz
* 1992-1994: ''Mała syrenka'' - Sebastian
* 1994: ''Król Lew'' - Pumba
* 1994: ''Asterix podbija Amerykę'' - Centurion
* 1995: ''Toy Story'' - Hamm
* 1995-1998: ''Timon i Pumba'' -
** Pumba,
** Bampu (odcinek 2a),
** Wujek Borys (odcinek 16a),
** Wieprz Cisco (odcinek 34a)
* 1997: ''Zorro'' - kapitan Montecero
* 1998: ''Magiczny miecz - Legenda Camelotu'' - Devon
* 1998: ''Król Lew II: Czas Simby'' - Pumba
* 1999: ''Planescape: Torment'' - Morte
* 1999: ''Toy Story 2'' - Hamm
* 2000: ''Mała Syrenka 2: Powrót do morza'' - Krab Sebastian
* 2000: ''Cybernetyczny świat''
* 2001-2002: ''Cafe Myszka'' - Pumba; Sebastian
* 2004: ''Król Lew'' - Pumba
* 2004: ''Lucky Luke'' - Bankier
* 2004: ''Król Lew III: Hakuna matata'' - Pumba
* 2004: ''Parę osób, mały czas'' - Jacek
* 2008: ''Mała Syrenka: Dzieciństwo Ariel'' - Krab Sebastian
* 2010: ''Toy Story 3'' - Hamm
* 2019: ''Toy Story 4'' - Hamm
