Wybierz język

polski

Zamknij

cmentarz: Powązki, Warszawa
fotografia: Jacek Michiej
Tina Turner
Tina Turner, właśc. Anna Mae Bullock (ur. 26 listopada 1939 w Nutbush[http://www.imdb.com/name/nm0877913/ Tina Turner]., zm. 24 maja 2023 w Küsnacht) - piosenkarka soulowa i rockowa, autorka tekstów, choreografka, tancerka, muzyczka, aktorka, producentka i pisarka urodzona w Stanach Zjednoczonych oraz posiadająca obywatelstwo Szwajcarii. Należała do grupy artystów, którzy zdefiniowali główny nurt rocka lat 80. XX wieku. Była jedną z najbardziej dochodowych artystek pod względem sprzedaży koncertów na świecie i jednym z najpopularniejszych artystów w historii. Szacuje się, że nakład ze sprzedaży wszystkich wydawnictw Turner wynosi ponad 180 mln egzemplarzy, co czyni ją rockową artystką z największą liczbą sprzedanych nagrań. Niektóre źródła podają jednak, że liczba sprzedanych przez nią płyt wynosić może nawet 200 mln sztuk. Ze względu na dokonania zawodowe nazywana jest królową rock and rolla. Początki aktywności Turner w przemyśle muzycznym datuje się na lata 1959-1960. We wczesnych latach kariery występowała wraz z Ikiem Turnerem w zespole rock and rollowym Ike & Tina Turner jako wokalistka. Był on supportem na trasie The Rolling Stones w 1969. Wraz z Ikiem zostali uhonorowani miejscem w Rock and Roll Hall of Fame w 1991. Przełomem w jej solowej karierze było wydanie piątego albumu solowego pt. ''Private Dancer'' (1983), który odniósł ogólnośwatowy sukces, przekraczając liczbę 20 mln sprzedanych egzemplarzy. Według ''Księgi Rekordów Guinnessa'' nakład ze sprzedaży jej koncertów sięgnął najwyższego w historii. Jej majątek wyceniany jest na sumę 200 mln dol.. Laureatka 70 nagród muzycznych spośród 100 nominacji, w tym aż ośmiu nagród Grammy, co czyni ją najczęściej nagradzaną artystką rock and rollową w historii przemysłu fonograficznego. Ponadto została wprowadzona do Grammy Hall of Fame. W 1986 odsłoniła swoją gwiazdę w Hollywood Walk of Fame. Uzyskała również gwiazdę w St. Louis Walk of Fame. Odznaczono ją Orderem Sztuki i Literatury we Francji. W 2010 zajęła 63. miejsce w sporządzonym przez czasopismo Rolling Stone rankingu 100 najwybitniejszych artystów wszech czasów. W 2021 została wprowadzona do Rock and Roll Hall of Fame jako artystka solowa.
Życiorys
Wczesne lata.
Anna Mae Bullock urodziła się 26 listopada 1939 w Tennessee, a dorastała w niewielkiej miejscowości Nutbush{{odn|Turner|2021|s=39}}. Była najmłodszą córką Zelmy Currie i Floyda Richarda Bullocków{{odn|Turner|2021|s=36-37}}. Miała dwie starsze siostry, przyrodnią Evelyn (dziecko Zelmy z poprzedniego związku) i Alline{{odn|Turner|2021|s=36-37, 45}}. Uczyła się w szkole Flagg Grove w Nutbush, była przeciętną uczennicą, uczęszczała za to na szereg zajęć dodatkowych - grała w koszykówkę i była cheerleaderką{{odn|Turner|2021|s=41, 57}}. W 1950, kiedy Tina miała 11 lat, jej matka opuściła rodzinę{{odn|Turner|2021|s=38}}, dwa lata później uczynił to także jej ojciec, a Tina wraz z siostrą mieszkała u swojego kuzynostwa i babki{{odn|Turner|2021|s=47}}. W tym okresie dorabiała, opiekując się dzieckiem zaprzyjaźnionej rodziny Hendersonów{{odn|Turner|2021|s=47}}. Później zamieszkała w Saint Louis{{odn|Turner|2021|s=48}}.

Karierę muzyczną zaczynała od śpiewania w chórach kościelnych muzyki gospel, która wprowadziła ją w świat rhythm and bluesa i soulu. Karierę profesjonalną rozpoczęła w chórkach towarzyszących popularnym pod koniec lat 50. grupom muzyki pop.

Kariera.
Mając 17 lat, została dostrzeżona przez Ikea Turnera, lidera grupy Kings of Rhythm, który zwrócił uwagę na jej spontaniczny występ w klubie w St. Louis{{odn|Turner|2021|s=53}}. Pod jego opieką szlifowała talent wokalny i występowała w lokalnych klubach, jednocześnie dorabiała jako pomoc w szpitalu. Wkrótce Turner zmienił nazwę zespołu Kings of Rhythm na The Ike and Tina Turner Revue, nadając piosenkarce nowy pseudonim artystyczny{{odn|Turner|2021|s=58}}. Ich związek sceniczny zaowocował jednym z najbardziej znanych duetów rhythmandbluesowych, a także małżeństwem obojga artystów. Wylansowali przeboje, takie jak A Fool in Love{{odn|Turner|2021|s=55}}, River Deep - Mountain High{{odn|Turner|2021|s=76}} czy Proud Mary{{odn|Turner|2021|s=97}}, za który odebrali nagrodę Grammy w kategorii najlepsze wykonanie piosenki R&B przez grupę{{odn|Turner|2021|s=98}}. W 1966 wystąpili jako support przed koncertami The Rolling Stones w ramach trasy po Wielkiej Brytanii{{odn|Turner|2021|s=79}}, z zespołem koncertowali także w 1969{{odn|Turner|2021|s=93}}.

W 1975 wystąpiła w roli Kwasowej Królowej w filmie muzycznym ''Tommy''{{odn|Turner|2021|s=112}}. W latach 70. współpracowała także z Ann-Margret nad skeczami i piosenkami (m.in. utworem Nutbush City Limits), które wykonywały w jej programie telewizyjnym{{odn|Turner|2021|s=114}}, ponadto występowała gościnnie w programie Cher{{odn|Turner|2021|s=128}}. W 1978 rozwiodła się z Turnerem, a rozpad małżeństwa i problemy z tym związane zachwiały jej obiecująco rozwijającą się karierę, wskutek czego przez następne osiem lat pozostała w cieniu, nagrywając niezauważane płyty i śpiewając w klubach oraz kasynach{{odn|Turner|2021|s=134-135}}. W 1981 wystąpiła gościnnie w programie ''Saturday Night Live'', w którym zaśpiewała utwór Hot Legs w duecie z Rodem Stewartem{{odn|Turner|2021|s=146-147}}. Niedługo później przyjęła propozycję supportowania grupy The Rolling Stones podczas ich trasy koncertowej po Ameryce Północnej{{odn|Turner|2021|s=146-147}}.

W 1983 powróciła do studia, by nagrać nowe piosenki, m.in. cover utworu Ala Greena Lets Stay Together{{odn|Turner|2021|s=150}}. W tym czasie porzuciła nie tylko swój muzyczny styl, lecz także skromny wizerunek sceniczny na rzecz wizerunku megagwiazdy i symbolu seksu. W 1984 wydała album pt. ''Private Dancer'', na którym znalazły się m.in. przeboje Whats Love Got to Do with It, Private Dancer (kompozycja Marka Knopflera) i I Cant Stand the Rain. Płyta w pierwszym roku po premierze rozeszła się w nakładzie 8 mln egzemplarzy{{odn|Turner|2021|s=160-161}}. Po wydaniu albumu Turner wyruszyła jako support w trasę koncertową Lionela Richiego pod hasłem Cant Slow Down, poza tym nawiązała współpracę z Bryanem Adamsem, który napisał i wyprodukował dla niej przebój Its Only Love{{odn|Turner|2021|s=153-155}}. W tym okresie odrzuciła propozycję zagrania roli Shug Avery w ''Kolorze purpury'' (1985) Stevena Spielberga, jednocześnie wystąpiła jako Ciotka Entita w filmie Georgea Millera ''Mad Max pod Kopułą Gromu'' {{odn|Turner|2021|s=156}}, do którego dodatkowo nagrała utwór We Dont Need Another Hero. W lutym 1985 odebrała trzy nagrody Grammy - dwie za Whats Love Got to Do with It (za nagranie roku i najlepszy wokalny występ kobiecy pop) oraz jedną za Better Be Good to Me (za Najlepszy żeński rockowy występ wokalny){{odn|Turner|2021|s=160-161}}. Odbyła także swoją pierwszą solową, międzynarodową trasę - Private Dancer Tour, obejmującą 180 koncertów w Ameryce Północnej, Europie, Australii i Azji{{odn|Turner|2021|s=173}}, oraz nagrała piosenkę Tonight w duecie z Davidem Bowiem, a także wystąpiła w duecie z Mickiem Jaggerem w koncercie charytatywnym ''Live Aid'' w Filadelfii{{odn|Turner|2021|s=160-161, 165}}. W 1986 zaśpiewała w koncercie charytatywnym ''Princes Trust'' na Wembley Arena w Londynie{{odn|Turner|2021|s=167}}. W tym okresie nagrała szereg innych przebojów, z których do najbardziej znanych należały: The Best (cover utworu Bonnie Tyler), Typical Male, Steamy Windows i It Takes Two (duet z Rodem Stewartem). W 1988 zagrała koncert na stadionie Maracan w Brazylii dla ponad 180 tys. widzów, czym ustanowiła rekord Guinnessa{{odn|Turner|2021|s=198}}.

W 1991 zespół Ike & Tina Turner został wprowadzony do ''Rock and Roll Hall of Fame''. W tym samym roku artystka została wprowadzona do St. Louis Walk of Fame. W 1993 powstał film pt. ''Tina'', opowiadający o życiu Turner; rola artystki przypadła Angeli Bassett, natomiast Ikea zagrał Laurence Fishburne. Do filmu została wydana ścieżka dźwiękowa, zawierająca kilka nowych piosenek. Niecały rok później Turner wyruszyła w trasę. Po jej zakończeniu nagrała piosenkę GoldenEye, będącą motywem przewodnim filmu o Jamesie Bondzie o tym samym tytule{{odn|Turner|2021|s=208-209}}.

W 1996 wydała album pt. ''Wildest Dreams'' i wyruszyła w kolejną trasę koncertową. Następnie zaczęła nagrywanie kolejnej płyty pt. ''Twenty Four Seven'', którą wydała w październiku 1999. W 2000 wróciła do koncertowania trasą, również zatytułowaną Twenty Four Seven, która obejmowała występy w Ameryce Północnej i Europie{{odn|Turner|2021|s=217}}; 15 sierpnia 2000 zagrała w transmitowanym przez TVP koncercie na hipodromie w Sopocie. W 2003 wraz z Philem Collinsem nagrała piosenkę Great Spirits do filmu animowanego Disneya ''Mój brat niedźwiedź''. W 2004 wydała album-składankę pt. ''All the Best'', zawierającą jej największe przeboje oraz trzy premierowe nagrania: Open Arms, Complicated Disaster i Something Special. Rok później do tego wydawnictwa dołączyło DVD ''All the Best - the Live Collection''.

W 2005 na uroczystej gali w Kennedy Center Opera House w Waszyngtonie otrzymała Kennedy Center Honors, wyróżnienie za całokształt twórczości; wydarzeniu towarzyszył koncert w hołdzie artystce, podczas którego jej przeboje wykonało kilku innych wykonawców, m.in. Al Green, Queen Latifah, Melisaa Etheridge i Beyoncé{{odn|Turner|2021|s=220-221}}. W 2007 nawiązała współpracę z Regulą Curti przy projekcie ''Beyond'', w którego ramach nagrała cztery albumy zawierające m.in. odczytywane przez nią buddyjskie mantry{{odn|Turner|2021|s=223}}. W 2008, podczas 50. gali rozdania nagród Grammy, zaśpiewała Whats Love Got to Do with It oraz Better Be Good to Me, a także wspólnie z Beyoncé Proud Mary{{odn|Turner|2021|s=223}}. W tym samym roku w Las Vegas nakręcony został specjalny odcinek programu ''The Oprah Winfrey Show'' - The Oprah Winfrey Show: Oprah, Cher and Tina in Vegas, podczas którego Turner ogłosiła, że w październiku rusza w kolejną światową trasę koncertową. 30 września 2008 wydała album pt. ''Tina!'', zawierający jej najbardziej znane utwory (w tym kilka wersji koncertowych) oraz dwie premierowe piosenki: Im Ready i It Would Be a Crime.

W 2009 ogłosiła zakończenie kariery muzycznej{{odn|Turner|2021|s=226}}.
Charakterystyka muzyczna i inspiracje
Wychowywała się na muzyce country, a jej ulubionymi piosenkarkami z okresu wczesnej dorosłości były Faye Adams, LaVern Baker, Mahalia Jackson i Sister Rosetta Tharpe, a także Sam Cooke i Ray Charles{{odn|Turner|2021|s=64-65}}.
Wizerunek
Niemal od początku kariery występuje na scenie w kusych kostiumach eksponujących nogi{{odn|Turner|2021|s=62-63}}. Stałym elementem jej wizerunku są peruki, cechą charakterystyczną jej imidżu są także buty na wysokim obcasie i mocno umalowane na czerwono usta{{odn|Turner|2021|s=62-63, 154-155}}. Inspirowała się stylem ubierania i zachowaniem Jacqueline Kennedy Onasis{{odn|Turner|2021|s=105}}.
Wpływ na popkulturę
W 2014 otwarto Muzeum Tiny Turner w Brownsville{{odn|Turner|2021|s=43}}.

W kwietniu 2018 premierę w Londynie miał spektakl muzyczny ''Tina: The Tina Turner Musical'' w reż. Phyllidy Lloyd, a główną rolę zagrała Adrienne Warren{{odn|Turner|2021|s=272}}.
Życie prywatne
W młodości spotykała się z koszykarzem Harrym Taylorem{{odn|Turner|2021|s=47}}. Ze związku z saksofonistą Raymondem Hillem miała syna, Raymonda Craiga (1958-2018{{odn|Turner|2021|s=283}}; popełnił samobójstwo), którego wychowywała samotnie, ponieważ jego ojciec opuścił rodzinę jeszcze przed narodzinami chłopca. W 1962 w urzędzie w Tijuanie wzięła ślub cywilny z Ike Turnerem, z którym miała syna, Ronniego (zm. 2022){{odn|Turner|2021|s=71-72}}. Ekstrawagancki tryb życia Turnera, jego uzależnienie od alkoholu i narkotyków oraz agresywne i brutalne zachowania wobec żony, którą maltretował fizycznie i psychicznie, doprowadziły do podjęcia próby samobójczej przez Turner w 1968 i nagłośnionego przez media rozwodu pary w 1978{{odn|Turner|2021|s=84-87, 100-101}}. Od 1986 była związana z Erwinem Bachem, dyrektorem europejskiej filii wytwórni EMI{{odn|Turner|2021|s=11, 176}}. W 1995 zamieszkali w Szwajcarii, a w lipcu 2013 wzięli ślub{{odn|Turner|2021|s=26, 208-209}}.

W 2013 przeszła udar mózgu{{odn|Turner|2021|s=29}}, w kolejnych latach zdiagnozowano u niej także raka jelita grubego i niewydolność nerek{{odn|Turner|2021|s=33}}. W kwietniu 2017 przeszła operację przeszczepienia nerki, której dawcą był Erwin Bach{{odn|Turner|2021|s=263}}.

Była buddystką{{odn|Turner|2021|s=23}}.

24 maja 2023 zmarła w wieku 83 lat po długiej chorobie.
Dyskografia
Ike & Tina Turner.
* ''The Soul of Ike and Tina Turner'' (1960)
* ''Festival of Live Performances'' (1962)
* ''Dance With Ike & Tina Turner & Their Kings'' (1962)
* ''Please Please Please'' (1963)
* ''It's Gonna Work Out Fine'' (1963)
* ''Don't Play Me Cheap'' (1963)
* ''Dynamite'' (1963)
* ''The Ike & Tina Turner Revue Live'' (1964)
* ''Live! The Ike & Tina Turner'' (1965)
* ''Ooh Poo Pah Doo'' (1965)
* ''Ike & Tina Show 2'' (1965)
* ''River Deep - Mountain High'' (1966)
* ''Ike & Tina Turner and the Raelettes'' (1966)
* ''Outta Season Blue Thumb'' (1969)
* ''Ike & Tina Turner in Person (live)'' (1969)
* ''Get It Together'' (1969)
* ''Fantastic'' (1969)
* ''Her Man His Woman'' (1969)
* ''The Hunter'' (1969)
* ''On Stage'' (1970)
* ''Workin Together'' (1971)
* ''Nuff Said'' (1971)
* ''Somethings Got a Hold on Me'' (1971)
* ''What You Hear Is What You Get (live)'' (1971)
* ''Feel Good'' (1972)
* ''Let Me Touch Your Mind'' (1973)
* ''Nutbush City Limits (United Artists)'' (1973)
* ''The World of Ike and Tina Live'' (1973)
* ''The Great Album'' (1974)
* ''Strange Fruit'' (1974)
* ''Sweet Rhode Island Red'' (1974)
* ''The Gospel According to Ike and Tina'' (1974)
* ''Sixteen Great Performances'' (1975)
* ''Delilahs Power'' (1977)
* ''Airwaves'' (1979)

Tina Turner.
* ''The Country of Tina Turner'' (1973)
* ''Acid Queen'' (1975)
* ''Rough Unite'' (1978)
* ''Love Explosion'' (1979)
* ''Private Dancer'' (1984)
* ''Tina Live In Private Dancer Tour '' (1985)
* ''Mad Max III - Beyond Thunderdome'' (1985)
* ''Break Every Rule'' (1986)
* ''Tina Live in Rio'' (1988)
* ''Tina Live in Europe'' (1988)
* ''Foreign Affair'' (1989)
* ''Look Me in the Heart'' (1990)
* ''Do You Want Some Action'' (1990)
* ''Whats Love Got to Do with It'' (1993)
* ''Tina Live In Whats Love... tour '' (1994)
* ''Wildest Dreams'' (1996)
* ''Tina Live In Amsterdam'' (1996)
* ''Good Hearted Woman'' (1998)
* ''Twenty Four Seven'' (1999)
* ''Tina Turner Celebrate'' (1999)
* ''Tina On One Last Time Concert'' (2000)
* ''All the Best'' (2004)
* ''All the Best - The Live Collection'' (2005)
* ''Tina!'' (wrzesień 2008)
* ''Tina! The Platinum Collection'' (styczeń 2009)
* ''Beyond'' (czerwiec 2009)
* ''Tina Live'' - (wrzesień 2009)
Księga Wpisów
Brak wpisów w Księdze Wpisów.
Zapalone znicze
Lista jest pusta
Galeria
Wikipedia
Wikipedia
Operatorem serwisu jest
Erkwadrat sp. z o.o.
ul. Letnia 16
05-510 Chyliczki
123-139-4399
+48 (22) 350 75 61
kontakt@pamietam.pl
facebook/pamietam
Rozliczenia transakcji
kartą płatniczą i e-przelewem
przeprowadzane są za pośrednictwem
dotpay.pl