Życiorys
Urodził się 23 czerwca 1871 r. w Bydgoszczy. Był synem Marcina, organisty przy bydgoskim kościele farnym, i Eleonory z Holsteinów. Mimo, że wykazywał już jako chłopiec nieprzeciętne zdolności muzyczne, pod wpływem ojca wybrał zawód pedagoga. Uczył się najpierw w preparandzie w Rogoźnie, a potem w seminarium nauczycielskim w Paradyżu (pow. międzyrzecki). Tam w 1893 roku otrzymał świadectwo dojrzałości i rozpoczął pracę jako nauczyciel w szkole powszechnej w Koźminie.
Nauczając w tej szkole otrzymał stypendium na studia muzyczne w Instytucie Muzyki Kościelnej w Berlinie, kształcącym nauczycieli muzyki dla szkół powszechnych. Po dwóch semestrach studiów w latach 1897-1898 otrzymał dyplom organisty, dyrygenta i nauczyciela muzyki. Po powrocie z Berlina nadal pracował w Koźminie, a w 1900 r. władze pruskie z uwagi na jego polskie koneksje odmówiły mu posady nauczyciela muzyki w seminarium nauczycielskim w Grudziądzu. W tej sytuacji przeniósł się do Szczecina, gdzie pracował jako nauczyciel muzyki w szkole katolickiej, pełniąc jednocześnie funkcję organisty i dyrygenta przy tamtejszej farze. W tym czasie komponował wiele utworów muzyki religijnej, niektóre opublikowane drukiem.
W odrodzonej Polsce 1 kwietnia 1919 r. został nauczycielem w Państwowym Seminarium Nauczycielskim w Rogoźnie, gdzie nadal komponował. W 1922 r. przeniósł się do Torunia, obejmując posadę nauczyciela muzyki w Państwowym Seminarium Nauczycielskim. Po przejściu na emeryturę w 1935 r. został wykładowcą teorii muzyki i wicedyrektorem Konserwatorium Muzycznego Pomorskiego Towarzystwa Muzycznego w Toruniu. Poza tym był w latach 1928-1939 dyrygentem toruńskiego chóru męskiego Dzwon. Przez kilka lat był również organistą w kościele Najświętszej Marii Panny w Toruniu i dyrygentem chóru Cecylia przy tymże kościele. W drugiej połowie lat 30. był przewodniczącym Koła Muzycznego Konfraterni Artystów w Toruniu oraz współpracował z Pomorską Rozgłośnią Polskiego Radia.
W okresie okupacji hitlerowskiej włączył się w działalność konspiracyjną. W grudniu 1939 r. był jednym z założycieli organizacji pn. Bataliony Śmierci za Wolność, prowadzącej różnorodną działalność patriotyczną. Nadzorował wydawanie podziemnego pisemka pt. Za Wolność (Za Wolność Waszą i Naszą). Był przeciwnikiem zaangażowania młodzieży do poważniejszych akcji konspiracyjnych. 6 marca 1940 został aresztowany przez Gestapo wskutek zdrady razem z innymi członkami Batalionów. Niemcy osadzili go w Forcie VIII. Podczas śledztwa był torturowany, ale nie załamał się; odrzucił także ofertę współpracy. Na początku września 1940 r. został wysłany do więzienia na Pawiaku w Warszawie, gdzie go dalej przesłuchiwano i torturowano. 17 września 1940 został rozstrzelany w Palmirach.
Twórczość i nagrody
Będąc jeszcze uczniem preparandy w Rogoźnie, skomponował mszę na chór mieszany z orkiestrą oraz kantatę na chór mieszany z okazji srebrnego jubileuszu ojca. Do znaczących jego dzieł należą skomponowane w Rogoźnie (1919-1922): ''Gaude Mater Polonia'', ''Pieśń żołnierska'' i ''Koncert Jankiela'' do słów Adama Mickiewicza. W okresie międzywojennym skomponował wiele utworów o charakterze świeckim, narodowo-patriotycznym, a także utwory kantatowo-oratoryjne. Z okazji 50-lecia twórczości kompozytorskiej Pomorski Związek Śpiewaczy wydał w 1938 r. w swej Biblioteczce osiemnaście jego utworów na chór męski i mieszany, a wśród nich: ''Zaślubiny morza'', ''Hymn Pomorza'', ''Witaj polskie morze nasze'', ''Straż nad Wisłą'', ''A gdy poszedł Stach na łowy'' i inne. Jego twórczość poza bezspornym walorem muzycznym cechował klimat polskości i wyraźny narodowy dydaktyzm.
Jako kompozytor zdobywał liczne nagrody, m.in. w 1927 r. I nagrodę w konkursie Zjednoczenia Polskich Związków Śpiewaczych i Instrumentalnych za ''Hejnał'' na chór męski, w 1934 r. wyróżnienia za ''Śpiewaka zwycięzcę'' i ''Waleriana Łukasińskiego'', w 1935 r. trzy nagrody za utwory: ''Szturm do okopu odparty'', ''Śmierć trębacza'' i ''Statek''. W 1938 r. jego utwory nagradzane były w Gdańsku i Gdyni.
Rodzina
Zygmunt Moczyński od 1912 r. był żonaty z Marią z Ratajczaków. [źródło: Wikipedia, Zygmunt_Moczyński_(działacz_po]
