Życiorys
Okres do 1939
Urodził się jako piąte z siedmiorga dzieci w rodzinie Antoniego Stellera, hutnika w fabryce Brewelier-Urban w pobliskim Ustroniu i Heleny z Gorgoszów; był stryjecznym bratem Karola, nauczyciela i działacza społecznego. Po przeniesieniu większości wydziałów ustrońskiej kuźni do niedalekiego Trzyńca rodzina wyemigrowała do Olszanika koło Sambora na Kresach Wschodnich, gdzie Paweł Steller ukończył szkołę podstawową. Dzięki stypendium Towarzystwa Szkoły Ludowej ukończył gimnazjum w Samborze, a następnie - z wyróżnieniem - w 1913 r. wydział malarstwa dekoracyjnego Państwowej Szkoły Przemysłowej we Lwowie. Następnie wyjechał na dalsze studia artystyczne do Pragi, gdzie przyjęto go jako jedynego Polaka spośród 100 ubiegających się kandydatów na wydział rysunku figuralnego i ornamentalnego Umélecko-Průmyslove Školy. Do wybuchu I wojny światowej zaliczył celująco pierwszy rok studiów.
Pierwsze miesiące wojny spędził w Olszaniku, gdzie m.in. zaczął pisać wiersze (ostatni z zachowanych powstał w 1918 r.). W 1915 r. został wcielony do wojska austriackiego. Walczył na frontach w Serbii i we Włoszech. W latach 1916-1917 był słuchaczem szkół oficerskich w Opawie i w serbskiej Koviljacy, gdzie poznał zasady topografii i kartografii oraz zupełnie nowej wówczas dziedziny, fotogrametrii lotniczej. Od 1918 r. jako podporucznik służył w Wojsku Polskim, najpierw w Przemyślu, a następnie w Stanisławowie, Rawie Ruskiej i Lwowie. Pod koniec 1919 r. przyjechał do Cieszyna, gdzie wstąpił do Polskiej Organizacji Wojskowej (POW), a później włączył się m.in. w działalność plebiscytową na Śląsku Cieszyńskim. W końcu stycznia 1921 r. został zwolniony z wojska.
W maju 1921 udał się do Warszawy, by podjąć pracę w Wydziale Kartografii Wojskowego Instytutu Geograficznego (WIG), gdzie z czasem doszedł do funkcji kierownika działu graficznego. Od października 1923 postanowił jednocześnie kontynuować przerwane studia plastyczne na wydziale grafiki w nowo powstałej Państwowej Szkole Sztuk Pięknych. Wśród jego wykładowców byli m.in. Ludwik Gardowski, Stanisław Noakowski, Oskar Sosnowski i Władysław Skoczylas. Zwłaszcza doświadczenia w zakresie drzeworytu zdobyte u Skoczylasa pozostawiły swoje piętno na całej dalszej twórczości Stellera. Z dyplomem ukończenia szkoły, odebranym 25 czerwca 1925, przyjechał na Górny Śląsk. Tu od sierpnia rozpoczął pracę, początkowo jako nauczyciel rysunku w Królewskiej Hucie (obecnie Chorzów), a od 1 grudnia jako nauczyciel kaligrafii i robót ręcznych w Polskiej Szkole Wydziałowej Męskiej w Katowicach.
Jeszcze w Warszawie poznał Elżbietę Sosnowską, pochodzącą ze zubożałej szlachty kresowej z Wołynia, z którą 29 września 1925 r. brał ślub w Brwinowie pod Warszawą. Małżonkowie zamieszkali w Katowicach przy ul. Mikołowskiej (dawniej ul. Katowicka 2) na tzw. Katowickiej Hałdzie, niedaleko kopalni Wujek, gdzie w 1926 r. urodził się ich jedyny syn, Stefan (zm. w maju 2018). Tego roku razem z innymi grafikami polskimi założył grupę Ryt, która przyczyniła się później do odrodzenia grafiki artystycznej w przedwojennej Polsce. Po paru latach przenieśli się bliżej centrum, na ul. Raciborską. W 1931 r. został nauczycielem rysunku w nowo otwartych Śląskich Technicznych Zakładach Naukowych. Wkrótce, w 1934 przeprowadził się z rodziną do wygodnego mieszkania przy ul. Andrzeja 13. Dużo pracował, przetwarzając szkice, zbierane głównie w czasie letnich wędrówek po Polsce. Uczestniczył w konkursach i zbiorowych wystawach, otrzymywał pierwsze wyróżnienia i nagrody.
Pod koniec lat 20. XX w. na Górnym Śląsku zaczynało się krystalizować życie artystyczne, wspierane przez wojewodę Michała Grażyńskiego. Steller wraz ze Stanisławem Ligoniem założyli 20 marca 1929 Związek Zawodowy Artystów Plastyków Śląskich. Steller został sekretarzem Związku. W 1931 został również członkiem nowo powstałego Związku Artystyczno-Literackiego na Śląsku. W 1934 na zlecenie Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego wspólnie z Adamem Bunschem przygotowywał założenia dla szkoły artystycznej w Katowicach, która jednak nie doczekała się realizacji. Artysta prowadził więc kursy dla nauczycieli plastyki i pracowników poligrafii, a przez pewien czas organizował w domu prywatną wieczorową szkołę rysunku. Jednocześnie mieszkanie Stellerów stało się jakby salonikiem towarzyskim, w którym spotykało się wiele osobistości śląskiej kultury, m.in. Gustaw Morcinek, Alfred Jesionowski, Adam Bunsch, Stanisław Szenic, Czesław Kuryatto, Stanisław Ligoń i Włodzimierz Żelechowski.
Na lata 30. XX wieku przypadają jego największe sukcesy artystyczne, w tym publikacja tek drzeworytów Górny Śląsk oraz Typy polskie i Śląsk Cieszyński (obie ze wstępami Gustawa Morcinka). Tekę Typy polskie zaprezentowano w kwietniu 1939 w salach recepcyjnych gmachu Sejmu Śląskiego w Katowicach, na wystawie otwartej przez ówczesnego wojewodę śląskiego dr. Michała Grażyńskiego.
Losy wojenne i pobyt na Syberii
Wybuch II wojny światowej zastał Stellerów na wakacyjnym plenerze w Podlesiu koło Olkusza. Paweł Steller wysyłał swojego syna do Wiednia, a sam wraz z żoną przez większą część wojny ukrywał się w różnych miejscowościach w rejonie Beskidów. Imał się tam różnych doraźnych zajęć, współpracował też z ruchem oporu i tajnymi organizacjami, pomagającymi uciekinierom z obozu koncentracyjnego w Oświęcimiu.
Natychmiast po wkroczeniu do Katowic wojsk radzieckich wrócił do miasta, gdzie otrzymał urzędowe polecenie zaprojektowania pomnika-obelisku ku czci Armii Czerwonej. Pomnik odsłonięty został 27 lutego 1945 na Placu Wolności. W marcu tego roku, na skutek kontaktów z rzekomym szpiegiem obcego wywiadu, artysta został aresztowany, a 3 kwietnia 1945 wyruszył wraz ze 180 mieszkańcami Śląska pociągiem na wschód. Po trzytygodniowej podróży został osadzony w obozie nr 503 w Kemerowie w Kuzbasie. Na dodatkowe porcje chleba zarabiał tam rysując portrety więźniów: w czasie całego pobytu w łagrze pod chińską granicą stworzył blisko 2 tysiące małych ołówkowych portrecików, rysowanych nawet na opakowaniach po papierosach. Wrócił stamtąd po 20 miesiącach, w listopadzie 1946.
Okres powojenny
16 sierpnia 1954 zmarła żona artysty, Elżbieta. Steller ożenił się później z poznaną jeszcze w czasie wojny w Międzybrodziu Żywieckim Stefanią Partyką. Po okresie załamania po śmierci pierwszej żony powrócił do intensywnej pracy. Obok ulubionego drzeworytu tworzył liczne akwarele. Za nagrody i oszczędności w 1960 nabył niewielki, drewniany dom w Wiśle, w którym spędzał większość czasu. W 1974 władze wojewódzkie zorganizowały mu wielką wystawę retrospektywną z okazji zbliżających się 80. urodzin i 60-lecia pracy dla Polski. Wkrótce po tym, pod koniec sierpnia 1974 artysta złamał w Wiśle nogę w biodrze i zmarł niedługo później w Katowicach.
Pozostawił po sobie ponad 10 500 prac, w tym 243 drzeworyty, ponad 1000 akwarel, setki rysunków ołówkiem i piórkiem, ilustracji do podręczników, książek, kalendarzy itp. [źródło: Wikipedia, Paweł_Steller]