Andrzej Galica

Życiorys

Urodził się w 1873 w Białym Dunajcu. Był synem Macieja i Marii ze Skupniów. W 1897 ukończył gimnazjum im. Bartłomieja Nowodworskiego w Krakowie. Studiował na politechnikach we Lwowie i Wiedniu, gdzie uzyskał stopień inżyniera (o specjalności: budowa dróg i mostów). W tym okresie działał też w Związku Strzeleckim, był organizatorem ich oddziałów w Małopolsce i przewodniczącym obwodu skawińskiego ZS. Przed 1914 pracował jako kierownik budowy części kanału spławnego Odra-Wisła. Był literatem - razem z Władysławem Orkanem, Andrzejem Stopką, Józefem Jedliczem i innymi tworzył tzw. szkołę podhalańską.

Po wybuchu I wojny światowej organizował oddziały polskie w Wiedniu, gdzie wcześniej został przeniesiony z Ekspozytury Budowy Dróg Wodnych w Krakowie. Po sformowaniu dwóch kompanii przekazał je do Krakowa i sam uzyskał zwolnienie z pracy i wstąpił do Legionów Polskich. Służył w nich od sierpnia 1914 do września 1917. Był dowódcą batalionu uzupełnień w Wiedniu (awans na kapitana otrzymał we wrześniu 1914 roku). Od maja 1915 do listopada 1916 roku był dowódcą batalionu w 4 i 6 pułku piechoty Legionów (awans na majora otrzymał we wrześniu 1915, a awans na podpułkownika w październiku 1916 roku). Od listopada 1916 do września 1917 roku był dowódcą 4 pułku piechoty. Od września 1917 do lutego 1918 roku był inspektorem wyszkolenia Polskiego Korpusu Posiłkowego. Po przejściu II Brygady przez front został internowany na Węgrzech i osadzony w obozie Dulfava. Następnie jako austriacki oficer rezerwy został wysłany na front włoski.

Od listopada 1918 do września 1919 roku był organizatorem i dowódcą oddziałów podhalańskich. 13 maja 1919 otrzymał tytuł Honorowego Obywatela Miasta Nowego Targu. Od września 1919 do marca 1920 roku był dowódcą Brygady Górskiej. Następnie od marca 1920 do sierpnia 1926 roku dowodził 21 Dywizją Piechoty Górskiej. 1 maja 1920 roku zatwierdzony został w stopniu generała podporucznika z dniem 1 kwietnia 1920 roku, a 3 maja 1922 roku zweryfikowany został w stopniu generała brygady ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku. W okresie od sierpnia 1926 do października 1930 roku był dowódcą Okręgu Korpusu Nr X w Przemyślu.

W 1931 roku przeszedł w stan spoczynku. Wykorzystując swoje wykształcenie politechniczne otworzył w Warszawie biuro miernicze, a ponadto zajął się gospodarką rolną w kupionym w 1930 majątku Majdan k. Trzepnicy w powiecie piotrkowskim. Tu z pomocą tylko miejscowego majstra postawił dom mieszkalny i inne budynki gospodarcze. Wszedł też w krąg polityki - między innymi włączył się w tworzenie prorządowego Obozu Zjednoczenia Narodowego z inspiracji gen. Edwarda Śmigłego-Rydza, oraz działalnością w regionalnym ruchu podhalańskim.

Z ramienia BBWR był posłem na Sejm RP (1928-1935) i senatorem RP (1935-1939).

Zmarł 6 czerwca 1945 roku w swoim majątku Majdany (dziś gmina Łęki Szlacheckie koło Piotrkowa Trybunalskiego). Został pochowany na cmentarzu parafialnym w Bęczkowicach.

Jego żona była przewodniczącą pierwszego zarządu Stowarzyszenia Rodzina Wojskowa w Przemyślu. [źródło: Wikipedia, Andrzej_Galica]

Upamiętnienie

Jesienią 1973, po kilku miesiącach starań, m.in. dzięki wsparciu materialnemu i organizacyjnemu udzielonemu przez Stanisława Fita z Czarnego Dunajca, byłego podkomendnego generała Galicy, prochy generała zostały sprowadzone na Podhale, gdzie 20 października pochowano je w kwaterze legionistów na Nowym Cmentarzu przy ul. Nowotarskiej w Zakopanem. W uroczystym pogrzebie uczestniczyli m.in. przedstawiciele władz administracyjnych Zakopanego, Zarząd Główny Związku Podhalan, przedstawiciele Zarządu Głównego Związku Podhalan w U.S.A., duchowieństwo z ks. kanonikiem Władysławem Curzydłą (proboszczem Parafii Najświętszej Rodziny) na czele. Przemówienia pogrzebowe wygłosili: ks. prałat Jan Krupiński, red. Włodzimierz Wnuk, gen. Mieczysław Boruta-Spiechowicz, pisarz Adam Pach, Józef Obrochta i dr Wincenty Galica.

* W 1919 r. gen. Galica otrzymał godność honorowego obywatela Nowego Targu.
* Imieniem Generała nazwano ulice w: Bielsku Białej, Nowym Sączu, Nowym Targu, Zakopanem oraz w Białym Dunajcu.
* patron Gminnego Ośrodka Kultury w Białym Dunajcu).
* przed Urzędem Gminy w Białym Dunajcu stoi pomnik generała Andrzeja Galicy, ufundowany w 2000 przez górali z Chicago.
* W miejscu przy ul. Skupniowej w Białym Dunajcu, gdzie stał dom w którym urodził się generał, ustawiona została tablica pamiątkowa
* 14 maja 2008 odsłonięto tablicę pamiątkową ku czci gen. brygady Andrzeja Galicy w Domu Podhalan w Chicago, wyryto na niej słowa będące zawołaniem generała: ''Kieb co, kany co, abo co, to my som'' z podpisem: ''Związek Podhalan oraz dowództwo 21 Brygady Strzelców Podhalańskich w darze dla wszystkich członków Związku Podhalan w Ameryce Północnej. Chicago 14 maja 2008 roku''. Tablicę odsłonił dowódca 21 Brygady Strzelców Podhalańskich, gen. bryg. Tomasz Bąk, który przybył do Chicago wraz z dowódcą 5 Batalionu Strzelców Podhalańskich, podpułkownikiem Zbigniewem Ząbkiem.
* Jego imię nosi też Koło nr 8 Związku Podhalan w Północnej Ameryce. [źródło: Wikipedia, Andrzej_Galica]

Bibliografia

; publikacje
* Jan Lubicz-Pachoński, ''Galica Andrzej'', [w:] Polski Słownik Biograficzny, 1948, t. VII, ss. 222-224, bibliografia.
* Tadeusz Kryska-Karski, Stanisław Żurakowski, ''Generałowie Polski Niepodległej'', Editions Spotkania, Warszawa 1991 (wyd. II uzup. i poprawione).
* Andrzej Suchcitz, ''Generałowie wojny polsko-sowieckiej 1919-1920. Mały słownik biograficzny'', Ośrodek Badań Historii Wojskowej Muzeum Wojska w Białymstoku, Białystok 1993.
* Piotr Stawecki, ''Słownik biograficzny generałów Wojska Polskiego 1918-1939'', Wydawnictwo Bellona, Warszawa 1994.
* Irena Łukaszka, Barbara Słuszkiewicz, ''Gen. Andrzej Galica (1873-1945)'', [w:] ''Obywatele honorowi miasta Nowego Targu''. Nowy Targ 2000, ss. 38 - 42, portr.
* Stanisław Kałamacki, Magdalena Sokalska-Żegleń, ''Andrzej Galica (1873-1945)'', [w:] ''Parnas zakopiański''. Zakopane 2010, wyd. Stanmar, ss. 31 - 36.
* Aleksandra Anna Kozłowska, ''Góral generałem - Andrzej Galica. Biografia żołnierza, polityka i literata'', Dom Wydawniczy Księży Młyn, Łódź 2013, ss. 588.

; prasa i periodyki
* Łódź w Ilustracji, 9 II 1936, nr 6, s. 1 (na spotkaniu z wojewodą łódzkim Aleksandrem Hauke-Nowakiem w łódzkim Urzędzie Wojewódzkim); Tamże, 5 IX 1937, nr 36, ss. 1 i 2 (na zjeździe przedstawicieli organizacji wiejskich OZN z terenu województwa łódzkiego)
* Aleksandra Anna Kozłowska, ''Góral generałem - rzecz o Andrzeju Galicy (1873-1945)'', [w:] Prace Naukowe WSP w Częstochowie. Seria: Zeszyty Historyczne, 2003, z. VIII, ss. 65-76.
* Aleksandra Kozłowska, ''Generał Andrzej Galica - poseł i senator 1930-1939. Szkic do łódzkiego fragmentu biografii politycznej'', "Rocznik Łódzki" 2004, T. 51, s. 193-217.
* Aleksandra Anna Kozłowska, ''Generał Galica i Tatry'', Tatry nr 1 (47), zima 2014, ss. 107-111, ISSN 0867-4531.
* RB [Ryszard Bonisławski], ''Podhalański generał'', Magazyn 60+ [Łódź], 2014, nr 9, ss. 33-35.

{{Kontrola autorytatywna}}

{{SORTUJ:Galica, Andrzej}}
Kategoria:Członkowie Związku Strzeleckiego (1910-1914)
Kategoria:Generałowie brygady II Rzeczypospolitej
Kategoria:Honorowi obywatele Nowego Targu
Kategoria:Internowani w Dulfalvie
Kategoria:Ludzie związani z Podhalem
Kategoria:Odznaczeni Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (II Rzeczpospolita)
Kategoria:Odznaczeni Krzyżem Niepodległości
Kategoria:Odznaczeni Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari (II Rzeczpospolita)
Kategoria:Odznaczeni Krzyżem Walecznych (czterokrotnie)
Kategoria:Odznaczeni Medalem Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
Kategoria:Odznaczeni Medalem Pamiątkowym za Wojnę 1918-1921
Kategoria:Oficerowie piechoty Legionów Polskich 1914-1918
Kategoria:Pochowani na Nowym Cmentarzu w Zakopanem
Kategoria:Polacy - Oficerowie Legii Honorowej
Kategoria:Posłowie na Sejm III kadencji (1930-1935)
Kategoria:Senatorowie IV kadencji (1935-1938)
Kategoria:Senatorowie V kadencji (1938-1939)
Kategoria:Wojskowi związani z Przemyślem
Kategoria:Żołnierze II Brygady Legionów Polskich
Kategoria:Żołnierze Polskiego Korpusu Posiłkowego
Kategoria:Urodzeni w 1873
Kategoria:Zmarli w 1945
Kategoria:Ludzie urodzeni w Białym Dunajcu [źródło: Wikipedia, Andrzej_Galica]